Dạng bài toán cho hỗn hợp e gồm este đơn chức x và este hai chức y thường được gặp rất nhiều ở trong môn hoá học cấp bậc trung học phổ thông. Sau đây chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu một số phương pháp giải đơn giản, nhanh chóng và hiệu quả nhất.
Mục Lục
Phương pháp giải bài toán cho hỗn hợp e gồm este đơn chức x và este hai chức y
Để có thể giải được bài toán cho hỗn hợp e gồm este đơn chức x và este hai chức y thì chúng ta sẽ thực hiện giải một bài toán với các con số được đưa ra cụ thể.
Đề bài bài toán
Cho một hỗn hợp E gồm este đơn chức X và este hai chức Y (X, Y đều no, mạch hở). Thực hiện xà phòng hóa hoàn toàn 40,48 gam E cần vừa đủ cho 560 ml dung dịch NaOH 1M, thu được hai muối có tổng khối lượng a gam và hỗn hợp T gồm hai ancol có cùng số nguyên tử cacbon. Sau đó đốt cháy tất cả T và thu được 16,128 lít khí CO2 (đktc) và 19,44 gam H2O. Lúc này giá trị của a sẽ gần nhất với giá trị nào?
Bài giải
nT = nH20 – nCO2 = 1,08 – 0,72 = 0,36 mol
=> C = 2 (C2H5OH và C2H4(OH)2 )
C2H5OH x mol và C2H4(OH)2 y mol
=> [ x + y = 0,36 => [ x = 0,16
[ x + 2y = 0,56 [ y = 0,2
BTKL: 40,48 + o,56.40 = mmuối + 0,16.46 + 0,2.62 => mmuối = 43,12 gam
Một số lý thuyết chung về este
Khái niệm và phân loại este
Khái niệm
Este chính là một sản phẩm được tạo thành ở trong quá trình thay thực hiện thay thế nhóm OH ở trong axit cacboxylic bằng nhóm OR.
Công thức chung của 1 số este thường được sử dụng:
- Este được tạo ra bởi một axit đơn chức kết hợp với rượu đơn chức RCOOH và R’OH: RCOOR’. Lúc này nếu như R và R’ là gốc no thì este ở đây sẽ là CnH2nO2 (n 2)
- Este được tạo bởi một axit đơn chức RCOOH kết hợp cùng với rượu đa chức R’(OH)n : (RCOO)nR’
- Este được tạo bởi axit đa chức R(COOH)m kết hợp với rượu đơn chức: R(COOR’)m
- Cuối cùng là Este được tạo bởi axit đa chức R(COOH)m cùng với rượu đa chức R’(OH)n: ( ít gặp) Rn(COOR’)n.mR’m.
Một lưu ý ở đây là số chức của este sẽ chính là số bội số chung nhỏ nhất của số chức axit và số chức ancol.
Phân loại este
Sẽ tùy theo từng đặc điểm riêng của gốc hidrocacbon và số nhóm cacboxyl nên este được chia ra thành rất nhiều các loại khác nhau như: este no, este không no, este đơn chức…
Danh pháp
Đối với ancol đơn chức R’OH
Tên của este sẽ bằng với tên gốc của hidrocacbon R’+ tên gốc của axit.
Đối với ancol đa chức:
Tên của este sẽ bằng tên của ancol + tên của gốc axit
Tính chất vật lí của este
- Phần lớn thì este sẽ thường ở trong trạng thái chất lỏng, dễ bay hơi và có một mùi thơm rất dễ chịu giống như hương của các loại trái cây. Đặc biệt thì những este có KLPT rất lớn có thể ở trong các trạng thái rắn ví dụ như là sáp ong hay mỡ của động vật.
- Este sẽ nhẹ hơn nước, rất ít khi hoà tan ở trong nước cũng như quá trình tách chiết bằng phễu chiết được thực hiện rất là đơn giản.
- Este có nhiệt độ sôi thấp hơn rất nhiều so với nhiệt độ sôi của các Ancol hay axit có cùng một số nguyên tử C. Bởi nguyên nhân đó là giữa các phân tử của este không có liên kết với hiđro.
- Đặc biệt thì este chính là dung môi rất dễ hoà tan được các chất hữu cơ.
Tính chất hóa học của este
Phản ứng thủy phân
Ry(COO)xyR’x + xyH2O ↔ yR(COOH)x + xR’(OH)y
Este sẽ phản ứng thực hiện ở trong một môi trường có axit loãng và được đun nóng lên.
Để có thể tăng lên được hiệu suất của phản ứng thủy phân este thì sẽ cần phải sử dụng dư nước kết hợp với các chất xúc tác axit. Sau đó thì thực hiện đun nóng hỗn hợp phản ứng lên.
Nếu trong trường hợp ancol được sinh ra không có độ bền thì lúc này phản ứng xảy ra sẽ theo một chiều.
Phản ứng thủy phân trong môi trường kiềm
Ry(COO)xyR’x + xyNaOH → yR(COONa)x + xR’(OH)y
Phản ứng khử este bởi LiAlH4 tạo hỗn hợp ancol
Một số cách nhận biết este
- Este của axit fomic sẽ có khả năng tráng gương.
- Còn các este của ancol sẽ không có độ bền và bị thủy phân tạo ra anđehit có khả năng tráng gương.
- Đối với Este không no sẽ có phản ứng là làm cho dung dịch brom bị mất màu.
Trên đây là phương pháp giải dạng bài toán cho hỗn hợp e gồm este đơn chức x và este hai chức y đơn giản, nhanh chóng và hiệu quả nhất. Hy vọng với chia sẻ của bài viết trên bạn sẽ có thêm hiểu biết cũng như các kiến thức mới. Chúc các bạn thành công!
